Mógil

MÓGIL – RÓ (RADICAL DUKE, PIAS RD 011) 2008 – 37:34


In de schemerzone van jazz, klassieke en experimentele muziek beweegt zich het mysterieuze IJslandse/Belgisch kwartet MÓGIL dat in hun soundscaping de Scandinavische weidsheid verweeft met de Europese densiteit, waarbij ze zich in hun teksten en eigen composities laten inspireren op de oude IJslandse volksmuziek.

De sopraan Heida Árnadóttir leerde in Den Haag de Belgische Ananta Roosens (viool) en Joachim Badenhorst (klarinet en saxofoon) kennen. Samen met gitarist Hilmar Jensson begonnen ze in de zomer van 2006 te toeren in IJsland op enkele festivalletjes. Deze concerten werden meteen try outs voor de opnames die ze deden in de kerk van Sólheimar, waar hun eersteling ‘RÓ’ boven de doopvont werd gehouden. Zowat de helft van de nummers zijn geschreven door de dames, deels uitgewerkt vanuit IJslandse volksmuziekteksten, deels voortbordurend op gedichten van Heida.

‘Fuglinn i Fjörunni’ opent mysterieus met belletjes (en stellen we meteen vast dat er ook een heuse percussieset doorheen het album aanwezig is) die ijzige bourdonlijnen en ijl snarenpicking aankondigen, die Heida’s dromerige sopraan meteen onderstrepen, in een traag voortdeinende zangpartij waar Ananta mee in de harmonie stapt, tot het stuk overgaat in een intermezzo waarin een even langzame gitaarlijn dartel omspeeld wordt door de klarinet. Sterk aanleunend bij de hedendaagse minimalistische klassieke context is het mistige instrumentale ‘Fjaŏrapyt’, dat het repetitieve, jachtige strijkergeweld voorafgaat in het filmische ‘Litla prump’, waarin Heida alle registers weet boven te halen. In ‘Sagan Oll’ confronteren ze ons andermaal met het uitschilderen van een rauw klankenpatroon, waarin de stem als het ware tot een extra klankimpressie gereduceerd wordt. ‘Sofa’ blijft in deze sfeer, maar bedient zich terug van een tekstuele zangpartij, waarvan de inhoud ons spijtig genoeg totaal vreemd blijft wegens het niet machtig zijn van de taal en de afwezigheid in de booklet van het tekstmateriaal. De duisternis neemt toe in ‘Sálar Minnar’, dat vooral mee gedragen wordt door een experimentele klarinetpartij, die bijna naadloos overgaat in ‘Traangas’ waarin Joachim speelt met het octavenspel en zijn blaastechniek ondermeer ook demonstreert in het laten rollen van een aantal noten, om zich op het einde opzij te laten zetten door klanken uit het hoogste strijkerregister die hier het laatste woord geboden worden. ‘Heimbleikur’ heeft in de zangpartij iets sacraals meegekregen, en vormt de voorbode van de apocalyptische, chaotische intermezzo’s ‘Agnarögn’ en ‘Hopp’, waarin Joachim en Hilmar alweer hun jazzervaring benutten om een extra spanning aan te brengen. De harmonie keert terug in het als een kinderwijsje aanvoelende ‘Sofi, sofi, barniŏ’, vol zoete poëzie en misschien wel het meest aanleunend bij het IJslandse ‘Lied’, eindigend in een speels pizzicato. Onze magische reiservaring eindigt in ‘Rjómminn’.

Deze plaat valt zeker aan te raden aan (folk)luisteraars die graag eens over het muurtje kijken, en eerder reeds Anarchistische Abendunterhaltung, Troissoeur, Aranis, Ballroomquartet,… wisten te proeven. Bij hen is het erom te doen een intense luistersfeer op te roepen, die vooral tot zijn recht moet komen in een professioneel uitverlichte theaterzaal. Neen,… (volks)dansbaar is het daarentegen nauwelijks.

Bezetting :

Heida Árnadóttir : zang
Ananta Roosens : viool, zang
Hilmar Jensson : gitaar
Joachim Badenhorst : klarinet, basklarinet
Áki Ásgeirsson : kerkorgel op ‘Sagan Oll’
- Folk Roddels

As the saying goes, “you never get a second chance to make a first impression.”Mógil makes an excellent first impression with “Fuglinn í Fjórunni,” the opening track of their debut album, Ró. “Fuglinn í Fjórunni” presents herself innocently, with the soft rustle of chimes, the chirps of a playful bird and a violin in mid-tune. The classically-trained Heida Árnadóttir lifts her voice to the heavens, striving for the stratosphere like Lisa Gerrard in “The Host of Seraphim.” At the three-minute mark, the chimes return, along with cowbells. An electric guitar enters the fray, swiftly joined by a warbling clarinet, which flitters and flirts, attempting an avian duet (shades of David Rothenberg!). Two minutes later, more chimes and bells announce Heida’s return. The clarinet pauses, the guitar keeps going, the violinist adds vocals and the track draws to a distinguished close.

In the space of a single track, we have been introduced to the four winds of Mógil: classical, opera, jazz and post-rock. This is not a combination that easily gels; many others have tried and failed, producing self-indulgent head-scratchers or new age snoozers. What makes Ró work is the seeding of stubborn tracks amidst the immediately harvestable ones, and the generosity that allows each band member their time in the sun.

This creative nurturing reflects the band’s background. Heida and guitarist Hilmar Jensson hail from Iceland, while violinist Ananta Roosens and clarinetist Joachim Badenhorst call Brussels their home. A church organ also visits one track, reflecting the spiritual nature of Mógil’s music; the band recently completed a tour of small Icelandic churches, culminating in a performance at Iceland Airwaves.

While everybody shines on the opening piece, subsequent tracks showcase the talents of individual performers. Heida’s voice is most appealing on the surprisingly immediate “Litla Prump” and in the waning moments of album closer "Rjómmin”. The Belgians make sparks from flint on the instrumental “Traangas,” which begins with improvised clarinet and ends with melodic whistling. Ananta’s BBC1 moment arrives on “Litla Prump,” as she provides a memorable motif; but her Rachel’s-reminiscent work on “Heimbleikur” is also noteworthy. Joachim seems to be having fun wherever he appears, but he especially impresses in the opening minute of “Sofa.” Hilmur seems content to stay in the shadows, adding dark undercurrents to the proceedings, yet he is responsible for one of Ró’s finest moments: the midpoint of “Heimbleikur,” when he pushes the programming up to 11, joyfully swamping the rest of the crew.

While Mógil may have difficulty finding a niche, their debut album offers jaded listeners the chance to hear something unfamiliar and challenging. In spiritual terms, Mógil is akin to Kierkegaard and Barth, theologians whose works are dense yet rewarding, as opposed to modern populists Osteen and Jakes, whose writings are accessible, but lack depth. The deepest spiritual truths are often elusive, and Ró provides seekers with a point of access: music that is difficult to fully comprehend, yet which somehow touches the soul.

-Richard Allen - The Silent Ballet

De beste Belgische release van het moment is - Kaupthing nog aan toe! - voor de helft een IJslandse onderneming: 'Ró' , het in een kerk op IJsland opgenomen debuut van het kwartet Mógil.

De muziek zweemt naar klassiek, vooral dankzij sopraan Heiða Árnadóttir, maar de instrumentatie (gitaar, viool en klarinet) en de somtijds deraillerende arrangementen ('Heimbleikur') voorkomen een enge catalogisering. Zelfs de instrumentals, het tussen luchtig en weemoedig twijfelende 'Traangas' voorop, overtuigen. Fans van het vroege werk van DAAU zullen zich geen buil vallen aan 'Ró', 't zal wel geen toeval zijn dat de cd op het label van de Anarchisten verschenen is. - Humo

After saying bless (goodbye) to Klive, I jog over to Organ to check out Mógil, another mixed-genre band, comprised of two Icelanders and two Belgians. On the Icelandic side, Heida Árnadóttir’s multi-octave voice echoes with a purity unheard since Lisa Gerrard, while Hilmar Jensson’s guitar sputterings add an undercurrent of danger, like a bubbling lava pool. On the Belgian side, Ananta Roosens’ mesmerizing violin contains shades of Rachel’s, while Joachim Badenhorst’s jazz clarinet, prone to improvisation, operates as the band’s wild card. The Belgians embody the Icelandic ethos: Ananta’s true love is Argentinean tango, while Joachim’s taste runs to Sufjan Stevens and M. Ward. Their combined sound borders on the holy and nearly brings me to tears. (After the concert, I am told that the song in question is actually a happy song about a bird on a beach, proving once again that music is in the ear of the beholder.) When Heida looks to the skies and Ananta kicks a small set of chimes with a stockinged foot, an entire flock of angels gets their wings.
- Richard Allen